Eric Vaarzon Morel (1961) heeft zijn muzikale leven gewijd aan flamenco. Al op negentienjarige leeftijd trok hij naar Spanje, waar hij twee jaar woonde en werkte. Nadat Eric met zijn eigen band Chanela zijn naam had gevestigd in de muziekwereld toerde hij onder andere met The five great guitars en Flairck. Op dit moment presenteert hij in de Nederlandse theaters zijn nieuwe programma Santinera. In januari kwam ook zijn nieuwe cd Marea uit, waarop hij terzijde wordt gestaan door een aantal verrassende muzikanten uit verschillende disciplines.
Marea…
Met Marea (getij) wil Eric Vaarzon Morel een verhaal vertellen. Het verhaal van de laatste Moorse koning, van de dolende zigeuner, van de hoogstaande Moorse cultuur en het katholieke leven dat daarop volgde. De muzikanten die op zijn cd meespelen om deze historia flamenca te vertellen stellen hem in staat andere muziekculturen te ontdekken en toch de traditionele flamenco in ere te houden. Op Marea gaar Eric Vaarzon Morel de muzikale dialoog aan met Jesse van Ruller, Harry Sacksioni, zangeres Sinna Casita, het Zapp strijkkwartet, trompetist Eric Vloeimans en multi-instrumentalist Oene van Geel.
Eric over Marea
Door de samenwerking met muzikanten uit verschillende stijlen is Marea is een melodieuzere cd dan zijn voorgangers. Het is muzikaal interessant om iemand als Jesse van Ruller de vrijheid te geven om te improviseren op mijn muziek. Hij is heel geïnteresseerd in flamenco. Zo heeft hij bijvoorbeeld gejamd met Tomatito. Tegelijk leer ik door deze samenwerking soleren op jazzschema’s, iets wat ik voorheen nooit deed. Zoals veel flamencogitaristen ben ook ik begonnen als dans- en zangbegeleider.
Volgend jaar komt er een toer met Oene van Geel en Jesse. We zijn nu langzaam een programma aan het ontwikkelen. De inspiratie hiervoor komt overal vandaan, niet alleen uit flamenco. Mede door trompettist Eric Vloeimans, raak ik meer en meer beïnvloed door jazz.
Eric’s gitaren
Mijn lijfinstrument is een cipres Gerundino uit 1977, ooit gekocht van Paco Peña. Deze gitaar heb ik al 25 jaar en staat helemaal naar mijn hand. Ik heb het gevoel dat ze nog steeds alleen maar beter wordt. ‘Zij’ want de gitaar is in het Spaans ‘La guitarra’. Verder heb ik een Rio palissander gitaar van Otto Vowinkel. Op mijn verzoek heeft hij de zangbalkjes zo gerangschikt dat de bassen er beter uit komen. Normaal gesproken vind ik palissander gitaren toch meer geschikt voor klassiek dan voor flamenco, hoewel flamencobouwers in Spanje er al weer een tijdje mee werken. Maar de techniek van veel Spaanse gitaristen is meer gebaseerd op snelheid dan op toon. Met de gitaar van Otto heb ik ooit een Rondeña opgenomen, een flamencogitaar-solovorm waarbij de lage e-snaar in d staat en de g-snaar in fis. Sindsdien heb ik haar in die stemming laten staan omdat de bassen zo extra mooi worden benadrukt.
Nieuwe gitaren
Als ik een nieuwe gitaar in handen krijg ruik ik er eerst altijd aan. Het instrument moet een goede geur hebben. Uiterlijk speelt ook mee. Bij een nieuwe gitaar is het lastig in te schatten hoe de klank zich ontwikkelt omdat het nog niet is ingespeeld maar het geluid moet voor mij helder en open zijn. Mijn hand staat naar een iets hogere aktie. Sommige gitaristen komen dan niet uit met hun golpes maar daar heb ik geen last van. Een lage aktie is goed voor dansbegeleiding maar niet zo geschikt voor solo-spel. Mijn Gerundino zit er tussenin; niet hoog en niet laag. Hij was een geweldige bouwer. Ik heb veel leerlingen naar hem toe gestuurd die een goed instrument zochten.
De gitaren van Antonio Marin vind ik ook heel mooi. Ik heb op het punt gestaan er een te kopen maar daar kwam in 2000 een reis naar Almería tussen, naar het atelier van Gerundino. Ik wilde graag een tweede gitaar van zijn hand. Hij vond het geweldig dat ik zelf eens bij hem langskwam nadat ik zoveel leerlingen naar hem toe had gestuurd. Toen ik in Spanje woonde zat ik vlak bij het atelier van Paulino Bernabé en ik heb toen veel op zijn instrumenten mogen spelen. Ik zou graag nog eens een instrument van hem hebben. Ramírez en Conde Hermanos zaten bij wijze van spreken bij hem om de hoek. Daar heb ik ook heel wat uurtjes doorgebracht. Momenteel wordt ik regelmatig door gitaarbouwers benaderd die vragen of ik op hun instrumenten wil spelen maar daar ben ik niet zo mee bezig. Mijn favoriet blijft toch echt de oude Gerundino. Op die gitaar kan ik dingen die op geen enkele andere lukken.
Sabbatical
In mei en juni, na Santinera, hoop ik een soort korte sabbatical op te nemen om verder te werken aan mijn flamenco-opera. Daar werk ik al een paar jaar aan maar het is lastig te combineren met mijn drukke speelschema. Ook moet ik aan de slag met Sibelius, een componistenprogramma, om mijn werk voor het Gustav Klimt strijkkwartet uit te schrijven. De muziek is al af maar moet nog op papier worden gezet. Het is erg lastig om de muziek voor een kwartet uit te schrijven maar met de hulp van Sibelius moet dat wel lukken. Tijdens mijn sabbatical heb ik mooi de tijd om dat programma te leren kennen. In de periodes dat ik niet optreed heb ik ook de gelegenheid om mijn nieuwe instrumenten in te spelen.
Zijn geluid
De laatste tijd ben ik steeds meer bezig met mijn geluid. Op aanraden van Esther Steenbergen van het Amsterdam Guitar Trio speel ik met Hannabach bassen en Augustine trebles. Auke Meijer, mijn geluidstechnicus, gebruikt een DPA microfoonsysteem om mijn gitaar te versterken. Nadat ik als student alle grote gitaristen gekopieerd heb, heb ik mijn eigen stijl en geluid ontwikkeld. Mensen proberen je altijd met de bekende Spanjaarden te vergelijken maar dat heeft volgens mij geen zin. Als jij me met Manolo Sanlucar vergelijkt vind ik dat een groot compliment maar ik ben veel meer beïnvloed door Tomatito. Ik doe het gewoon op mijn manier en volgens mij werkt dat prima. Er zit vaak een jong publiek in de zaal dat niet alleen uit de flamencohoek komt, ik treed internationaal op en de cd is goed ontvangen in de VS. Over een paar jaar treed ik weer op met een zangeres en een danseres. Dat wordt mooi. Dan ben ik via een solo-carriere weer terug waar ik ben begonnen.
De theatertoer Santinera loopt t/m april 2007. Kijk voor de speellijst op www.vaarzonmorel.com.
gitaarnet.nl februari 2007